Open brief aan de journalisten van Nederland

Beste journalisten m/v,

Met toestemming van de betrokkene deel ik hierboven een klacht die ik vandaag naar de Raad van de Journalistiek heb gestuurd. Want als VN ambassadeur rechten van de mens met een handicap en inclusieve samenleving, ben ik er om de groep mensen met een chronisch psychisch lijden, hen met een al dan niet aangeboren neurologische aandoening en geestelijk gehandicapten , te vertegenwoordigen bij het goed implementeren van het aanvullende mensenrechtenverdrag voor gehandicapten, waar bovengenoemde groepen ook onder vallen. Want er zit me iets goed dwars. En om niet alleen via de raad te proberen er iets aan te doen, publiceer ik deze open brief aan jullie allemaal. In de hoop dat we met elkaar in gesprek kunnen.

Want ik wil het graag met jullie hebben over de berichtgeving rondom “de verwarde man”. Er zijn ook wel vrouwen met onbegrepen gedrag, maar die halen nauwelijks de pers. Toch betreft het ook hen.

Want, nadat alweer best wat jaren geleden, de politie aandacht vroeg voor het vele werk dat zij hadden aan verwarde mensen, lijkt er een nieuwe trend te zijn ontstaan: Alle incidenten met mensen met verward gedrag, moeten in de krant. Liever spreek ik overigens, over mensen met onbegrepen gedrag. Want dat dekt de lading veel beter. Maar dat gezegd hebbende, een nieuwe trend. Zodra er een melding binnenkomt, vaak bij de politie, dat er een verward of onbegrepen iemand gedrag laat zien dat afwijkt van hetgeen wij allemaal gewoon zijn, begint ook voor jullie beroepsgroep een nieuwe klus. Want er moet zo snel mogelijk een bericht online en in uw krant, met het incident, de gedragingen en liefst een foto erbij. Altijd dezelfde kop beginnend met Verwarde man, gevolgd door wat ie aan onbegrepen gedrag liet zien. Of bij de rechtbank wordt het: Verwarde man (44) uit Schubbekutteveen veroordeeld voor…

En dat mag. Is niet verboden om daarover te berichten. Maar het werkt wel stigmatiserend en is eigenlijk altijd schadelijk voor de betrokkene. Terwijl die er niks aan kan doen. Vaak.

Enige uitzondering op die regel is eigenlijk de doorgesnoven cokegebruiker of de 1 xtc teveel snoepende stuiterbal. Want die kozen er in ieder geval zelf voor. Maar de slachtoffers waar ik het hier over heb, want dat zijn het.. slachtoffers, dat zijn de mensen die door een ernstig en vaak chronisch psychisch lijden, in een psychische noodsituatie terechtkomen en dan gedrag vertonen dat de gemiddelde mens maar raar en afwijkend vindt. En dat komt er ook in de krant te staan. Dat heet in jullie vak de feiten weergeven, wat ook een groot deel is van jullie takenpakket. Je zou dus kunnen denken, niks aan de hand dus.

Maar dat is niet waar. Want als u de moeite nam alle feiten tot u te nemen, kreeg je een heel ander bericht.

Want achter zo’n incident gaat een veel groter verhaal schuil. En geen vrolijk hiep hiep hoera verhaal, kan ik u melden. Nee, achter zo’n berichtje over een verwarde man die in de openbare ruimte de aandacht in negatieve zin op zich weet te vestigen, zit vaak een verhaal vol ellende, knokken om je kop boven water te houden en onbegrepen stoornissen of vereenzaming als gevolg van een psychisch lijden. En is dat onbegrepen gedrag vaak de eruptie van teveel en veel te hoog opgelopen stress, verdriet en onmacht. Maar dat lees je niet terug in zo’n bericht. En dat is een groot probleem omdat het een hele groep, meestal doodgoeie, lieve en gevoelige mensen stigmatiseert en het een compleet verkeerd beeld oproept bij mensen die gelukkig nog nooit met psychische problemen te maken heeft gehad.

Want wist u dat heel veel mensen denken dat ik het hier heb over dezelfde mensen als die na een ernstig misdrijf, tbs met dwangverpleging krijgen opgelegd?

Ik heb in een eerder blog over dit onderwerp de “kinderverkrachtende Anne Fabermoordenaars” geïntroduceerd als omschrijving voor de groep mensen die jullie scharen onder de noemer verwarde man/vrouw. Want de gewone burger van dit land ziet die 2 groepen vaak als een pot nat: allemaal mafkezen die je achter slot en grendel moet zetten en vooral houden. En mede doordat u vaak maar kort bericht over de verwarde man, en veel feiten niet vermeld, wordt dat alleen maar erger.

En daarom zou ik u, uit de grond van mijn en velen anderen hun hart willen vragen, daar mee te stoppen.

Bericht je over een persoon met onbegrepen gedrag, leg dan ook uit hoe het zover heeft kunnen komen. Laat een deskundige aan het woord om uitleg te geven over wat de oorzaken kunnen zijn. Want het geeft schade. De verdachte uit bovenstaande klacht heeft al problemen op zijn werk, omdat mensen nu bang van hem zijn. En het is nog altijd slechts een verdachte. Want het vonnis is nog niet definitief. En hoger beroep komt eraan.

En dat, beste nieuwstijgers, is totaal onterecht dat deze meneer, op deze manier, zo in de media is verschenen. En daar zijn nog heel veel meer voorbeelden van te noemen. Jammer genoeg…

Althans, dat vind ik.

Stefan Vlaminckx is VN ambassadeur rechten van de mens met een handicap en inclusieve samenleving. Hij blogt over alles wat hem opvalt, aandacht verdiend of gewoonweg een misstand is die aangepakt moet worden.
VN ambassadeur rechten van de mens met een handicap en inclusieve samenleving, blogger en ontwikkelaaar van het eerste VBHC concept voor in de WMO-bg thuisbegeleiding.