Vandaag is het namenmonument voor slachtoffers van de holocaust onthuld. Voor mij (geboren 1972) voelt het als de laatste kans. De laatste kans om nog dank u wel te zeggen. De laatste kans om onze welgemeende excuses te maken.
U vraagt zich wellicht af waarom ik vind dat diepe dankbaarheid op zijn plaats is.
Ik vind dat wij, iedereen die geboren is (ruim) na de tweede wereldoorlog, een hartelijk dank u wel dienen uit te spreken aan hen die direct begonnen zijn met het leggen van de basis voor, wat ik noem, het luilekkerland waarin wij nu leven, na de oorlog. Jaren en jarenlang hebben zij keihard gebouwd aan het herstellen van ons land, na 5 jaar bezetting door het Duitse naziregime. En er was eerst niks, daarna jarenlang niet veel, om daarna als beloning best weinig te krijgen voor al dat harde werk. Zuinigheid is decennia lang troef geweest, omdat het er gewoon niet was, of geïnvesteerd werd in zaken als research en ontwikkeling, infrastructuur, bedrijven, instellingen en kennis. Uiteraard ook in woningen en zaken als onderwijs en overige voorzieningen. Nederland werd een verzorgingsstaat die zijn weerga niet kende in de wereld. De ontdekking van de giga gasbel in Groningen hielp om de huidige levensstandaard te bereiken. Maar de absolute basis werd gelegd door hen die de tweede wereldoorlog overleefde en de generatie daarna. En die mensen mogen wij daar weleens volmondig voor bedanken. Want waar zij genoegen mee namen, qua levensstandaard, daar halen wij nu onze neus voor op. Dat noemen we nu shit hole countries, in de derde wereld. En al dat keiharde werken biedt ons nu ons luilekkerland, dat het rijkste land ter wereld is, als je alles meetelt, op misschien Zweden na. U heeft het afgelopen 1,5 jaar aan de den lijve ervaren. Als ik aan mijn Amerikaanse contacten meldde afgelopen jaar, dat iedereen weer betaald thuis zat die door corona hun werk niet konden doen, en de vaste lasten en andere onkosten ook nog grotendeels vergoed werden, werd ik niet geloofd. Dat de faillissementen daalde in plaats van stegen, deed mijn Amerikaanse contacten verbijsterd grijpen naar argumenten die zeiden dat het makkelijk praten was als je land enkele Central Parks groot is. Omdat ze er gewoon niet bij kunnen dat je ook als USA keuzes kan maken die dat ook voor hen mogelijk maken, zonder “a socialist country” te worden. Oja, en of we dan de Marshall hulp niet terug konden sturen.
En om het actueel te houden: Alle landen van de EU kunnen plannen indienen voor herstelondersteuning na de coronacrisis. 26 van de 27 landen hebben dat ook daadwerkelijk gedaan. En voor Nederland ligt 6 miljard euro klaar. Maar we hebben het blijkbaar niet nodig. Want drie keer raden welk land niets heeft aangevraagd? Wij zijn zo’n klein standbeeldje van een mannetje… Met zo’n enorme piemel eraan. Filfty rich, noemen ze dat in het Engelse taalgebied. En allemaal te danken aan de mensen die na de oorlog 200% werk leverde, en met 75% vergoeding genoegen namen.
En toen de Duitse bezetter eenmaal ons land hadden ingelijfd, begonnen zij ook onze Joden, Zigeuners, Roma en Sinti uit te roeien. En wij deden niet genoeg dat te stoppen.
En de overlevers die alsnog levend terugkwamen uit de holocaust hel, hebben we als oud vuil behandeld, zo leert de geschiedenis. Te weinig te laat is van toepassing. En nu we vandaag het namenmonument hebben onthuld, mogen wij onze verwende, goed doorvoede en hoog opgeleide breinen daar weleens bij stil laten staan. Want excuses zijn op zijn plaats. En net als bij het dank u wel zeggen, onze laatste kans dat te doen.
Waarom dit onze laatste kans is, is simpel te verklaren.
Want nu kunnen we dat dank je wel zeggen, en diepe diepe excuses maken nog doen aan de allerlaatste nog levende overlevers en doorpakkers uit die tijd. Nu zijn er nog een paar. Dat is over zo’n 10 tot 15 jaar voorgoed voorbij. En ik wil niet de geschiedenis in als dat verwende menneke dat nog geen dank u wel kon zeggen en van sorry niet wilde horen.
Althans, dat vind ik.
